Znaczenie żelaza w naszym organizmie
Jak ważne jest znaczenie żelaza w naszym organizmie?
Skąd czerpać żelazo? Czym jest żelazo hemowe i niehemowe?
Jakie są objawy niedoboru żelaza?
Czy nadmiar żelaza jest szkodliwy dla zdrowia?
Jak ważne jest znaczenie żelaza w naszym organizmie?
Żelazo jest niezbędnym minerałem dla ludzkiego organizmu. Odpowiada za transport tlenu do komórek, produkcję czerwonych krwinek, syntezę DNA i wiele innych ważnych procesów. Organizm potrzebuje żelaza do produkcji hemoglobiny, białka znajdującego się w czerwonych krwinkach. Hemoglobina transportuje tlen z płuc do wszystkich komórek ciała. Żelazo jest również niezbędne do produkcji mioglobiny, białka znajdującego się w mięśniach. Mioglobina przechowuje tlen w mięśniach, zapewniając im energię do pracy. Znaczenie żelaza w naszym organizmie jest jak widać ogromne.
Skąd czerpać żelazo? Czym jest żelazo hemowe i niehemowe?
Żelazo jest obecne w wielu produktach spożywczych, zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Dobrymi źródłami żelaza zwierzęcego są:
- mięso,
- ryby,
- drób,
- jaja,
- podroby.
Dobrymi źródłami żelaza roślinnego są:
- fasola,
- groch,
- soczewica,
- nasiona roślin strączkowych,
- ciemnozielone warzywa liściaste,
- produkty zbożowe wzbogacane w żelazo,
- suszone owoce.
Organizm przyswaja żelazo hemowe lepiej niż żelazo niehemowe. Żelazo hemowe jest obecne w produktach pochodzenia zwierzęcego. Żelazo niehemowe jest obecne w produktach pochodzenia roślinnego.
Aby poprawić wchłanianie żelaza niehemowego, należy je spożywać z produktami bogatymi w witaminę C. Witamina C jest niezbędna do przekształcania żelaza niehemowego w formę, która jest łatwo przyswajalna przez organizm.
Jakie są objawy niedoboru żelaza?
Niedobór żelaza jest częstym problemem zdrowia publicznego. Może wystąpić u osób w każdym wieku, ale jest szczególnie częsty u dzieci, kobiet w ciąży, wśród osób aktywnych fizycznie oraz u osób starszych. Istnieją też indywidualne cechy organizmu oraz choroby, które pomimo dostatecznej podaży tego pierwiastka warunkują upośledzenie jego wchłaniania. Mogą być to zaburzenia pracy jelit, brak równowagi kwasowo-zasadowej, krew utajona w stolcu na skutek guzów w przewodzie pokarmowym, upośledzenie pracy śledziony, czy (w przypadku kobiet) choroby układu rozrodczego, alergia pokarmowa, celiakia, czy Zespół Leśniewskiego-Crohna.
Długotrwałe niedoboru żelaza to:
- chroniczne zmęczenie,
- duszność,
- blada skóra,
- kołatanie serca i arytmia,
- zawroty głowy,
- bóle głowy,
- problemy z koncentracją,
- wypadanie włosów,
- łamliwość paznokci,
- stany lękowe i depresja,
- rozdrażnienie i nerwica,
- ogólne pogorszenie stanu zdrowia, podatność na choroby i infekcje,
- rozwój anemii.
Czy nadmiar żelaza jest szkodliwy dla zdrowia?
Nadmiar żelaza również nie jest dobry dla zdrowia. Nadmiar żelaza może prowadzić do hemochromatozy, która jest chorobą metaboliczną, w której organizm magazynuje zbyt dużo żelaza.
Objawy hemochromatozy to:
- zmęczenie,
- bóle brzucha,
- zaparcia,
- bóle stawów,
- zaburzenia hormonalne,
- uszkodzenie wątroby,
- zawał serca,
- rozwój insulinooporności lub cukrzycy
Aby uniknąć niedoboru lub nadmiaru żelaza, ważne jest, aby spożywać zrównoważoną dietę, która zawiera produkty bogate w żelazo, ale także inne składniki odżywcze, takie jak witamina C.